Atleet

Gebouwen verschillen niet alleen qua functie, maar zeker ook door hoe de architecten daar vorm aan hebben gegeven. Er zijn zelfs gebouwen die in hun opvatting het tegenovergestelde van elkaar kunnen zijn. Het ene gebouw ziet eruit als een uitvergrote techniekruimte waarbij technologie de hoofdrol heeft en bij het andere is technologie de Assepoester van het project: onzichtbaar werkend en gehaat door iedereen. Bij weer andere -projecten draait alles om de plaatselijke cultuur en is er gebouwd met traditionele materialen uit de buurt, terwijl het pand ernaast waar dan ook op de wereld had kunnen staan.
Ik heb zelf altijd een aantal kwaliteitscriteria in mijn achterhoofd als ik aan een project werk: de interactie tussen mensen en gebouw bijvoorbeeld. Geven we ons geld wel uit aan de dingen die iets voor de gebruikers betekenen? Ook leg ik vaak de plattegrond eens aan mijn voeten en staand kijk ik of het er als compositie een beetje redelijk uitziet. Een chaotische tekening is vaak ook een slecht gebouw.

Maar mijn belangrijkste criterium is of het gebouw ‘atletisch’ is. Zijn de dingen aan het gebouw -allemaal doelmatig? Zijn ze niet overgedimensioneerd? Moet het gebouw niet allerlei dingen meesleuren die er alleen maar zijn omdat we -
niet verder wilden, konden of durfden te denken. Misschien had iemand in het proces teveel macht of geld en is daardoor het resultaat een beetje scheefgetrokken. Met als resultaat een banaal -gebouw met gouden kranen of een luxueus -kantoorgebouw zonder -koeling.
Mijn grootste ergernis zijn aftimmeringen waarbij een paar kubieke meter lucht achter gipskarton wordt verstopt, omdat de architect niet wist wat ermee gedaan moest worden. Een gebouw waarvan de geconstrueerde werkelijkheid en wat je ziet, totaal van elkaar verschillen. Met gipskarton plamuur of een loodzware constructie omdat iemand iets wilde en er geen elegante oplossing gevonden kon worden.

Een goed ontwerp is atletisch. Er zit geen nutteloos vet aan. Een goede installatie wordt om de zoveel tijd tot het uiterste gedreven zonder dat de gebruikers het echt merken, het heeft net genoeg gewicht, maar niet teveel. Daaraan zie je de creativiteit van de bedenkers en de makers: dat ze goed kunnen inschatten wat de grens is en die met vertrouwen opzoeken. En elkaar niet tegenwerken bij het resultaat. Het straalt zonder op te willen vallen kracht en snelheid uit.