April 2023
De slimme waterbuffer van The Natural Pavilion
Opvallend
Op de Floriade 2022 realiseerde de Dutch Innovation Experience onder andere ‘The Natural Pavilion’. Dit paviljoen is praktisch volledig opgebouwd uit biobased materialen en herbergt een groot aantal innovaties qua duurzaamheid en circulariteit. Een daarvan is een slimme waterbuffer die dankzij intelligent regenwatermanagement efficiënt en klimaatadaptief omgaat met regenwater.
De bouwsector wil in 2050 volledig circulair zijn. Om dit te realiseren, wordt er gewerkt aan tal van oplossingen. The Natural Pavilion – ontwikkeld door het consortium Circlewood en DP6 architectuurstudio – fungeert als proefgebouw waarin verschillende ideeën worden getest. Zo konden bezoekers van de Floriade 2022 in Almere kennismaken met de houtkern bouwmethode, een duurzame fundering, een compleet klimaatconcept, het materialenpaspoort én een slimme waterbuffer.
De slimme waterbuffer is ontwikkeld om op een efficiënte en klimaatadaptieve manier het regenwater in de bebouwde omgeving te beheersen. Dergelijke oplossingen zijn nodig omdat regenbuien in de toekomst waarschijnlijk intensiever zullen worden. Doordat dezelfde hoeveelheid water in een kortere tijdspanne valt, neemt de kans op wateroverlast toe. Daarnaast stijgt ook de kans op watertekorten door langere periodes van droogte.
Slimme waterbuffer
De oplossing in de vorm van een slimme buffer die in The Natural Pavilion wordt getest, start op het groene dak van het gebouw waar veel planten staan. Wanneer de regenintensiteit laag is, houden deze groene daken het meeste regenwater vast. Als de regenintensiteit (te) hoog wordt, loopt het overtollige water van het dak via een aantal standleidingen naar grondleidingen (Ø 500 mm) in combinatie met een tank van 5.000 liter inhoud. Dit water is vervolgens te gebruiken voor onder meer het doorspoelen van toiletten en het beregenen van de planten op het dak of in de tuin. Bij schone kunststofdaken en in gefilterde vorm is het ook geschikt voor de wasmachine.
Voor de inpandige watervraag voor onder andere de groenvoorziening, wordt het water vanuit de ondergrondse buffer omhoog gepompt en ondergebracht in een bovengronds, plat buffersysteem (regenwaterschutting). Zo zijn er verspreid door het pand enkele buffers van 330 liter per stuk aangebracht, al dan niet gekoppeld.
Regeling
Het ‘slimme’ deel van de waterbuffer bevindt zich in de regeling van GEP rethinking water. Hans van der Nat, adviseur Advies & Engineering bij installatiebedrijf Lomans, was nauw betrokken bij het ontwerp van het systeem. ‘Het gaat hier om een IRM-regeling (intelligent regenwater management) die de hoeveelheid water in de buffer monitort, maar ook gekoppeld is aan het weerbericht.’
Wanneer er veel regen wordt verwacht, zal de regeling de inhoud van de buffer tijdig op een gedoseerde manier legen. Bij The Natural Pavilion stroomt het water in eerste instantie in een deel van de tuin dat mag overstromen. Vanaf daar kan het langzaam infiltreren of – bij grote hoeveelheden – overlopen naar het naastgelegen perceel waar nog meer capaciteit is. Is er dan nog steeds een overschot, dan loopt dit beheerst weg in het riool. Hiernaast is een (deels) lege tank beschikbaar die in korte tijd veel regenwater kan verzamelen en zo overbelasting van het riool voorkomt.
Andersom is het ook denkbaar: in droge tijden neemt de vraag naar drinkwater meestal flink toe waardoor er een tekort kan ontstaan. In deze situaties vult de regeling de buffertank in de nachtelijke uren met drinkwater, waarmee overbelasting van het drinkwaternet overdag wordt voorkomen en er overdag voldoende water beschikbaar is.
Van pilot naar praktijk
Van der Nat: ‘Metingen hebben uitgewezen dat het slimme buffersysteem functioneert als beoogd. In combinatie met ook andere use cases, is het systeem dan ook geschikt bevonden voor een grootschalige toepassing. Naar wens voor één woning, een blok woningen of een hele straat. Op deze manier zijn de waterbuffers in woonwijken – die er primair op zijn gericht om wateroverlast te voorkomen – te upgraden naar een systeem dat water tijdelijk kan vasthouden en hiermee drinkwater kan besparen.’
Inmiddels is de Floriade ten einde, maar de levensduur van The Natural Pavilion nog niet. Ondanks de demontabele opbouw blijft het gebouw op dezelfde plek staan en zal in de toekomst deel uitmaken van een woonwijk en de Flevo Campus. De nieuwe huurder zal het gebouw samen met de provincie Flevoland gaan gebruiken als kantoor-, ontmoetings- en congreslocatie rondom de thema’s circulair, biobased bouwen en stedelijke voedselvraagstukken.
Tekst: Ing. Marjolein de Wit - Blok
Fotografie: ScagliolaBrakkee
Meer weten over innovatieve technieken en ontwikkelingen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief.