Januari 2018
Geothermie moet energie voor collectieve koelhuizen op Fiji leveren
Op het een na grootste eiland van Fiji, op Vanua Levu, wil een onderzoeksgroep van de Australische Univerity of New South Wales een collectief koelhuis voor de plaatselijke bevolking realiseren. Het betreft een voorziening in twee afgelegen dorpen waar een stroomnet ontbreekt. De koeling moet worden gevoed door aardwarmte die ter plaatste betrekkelijk dicht aan het aardoppervlak kan worden gewonnen.
Parelwitte stranden, helderblauw water met en wuivende palmbomen. Vaua Levu voldoet aan alle clichés van een tropisch paradijs in de Stille Oceaan. Het is een eiland te midden van koraalriffen en daarom een populaire vakantiebestemming voor toeristen. Maar er zijn ook oorden waar de toerist liever wegblijft omdat het soms behelpen is wat betreft de energievoorziening.
Voor twee afgelegen dorpen op het eiland Vanua Levu gaat dat mogelijk veranderen. De dorpen hebben nu geen mogelijkheden om voedsel gekoeld te bewaren. Ze beschikken echter wel over warmwaterbronnen. Wanneer het project slaagt kan dat ook een mooie oplossing betekenen voor de bewoners van de vele andere Fiji-eilanden waar de elektriciteitsinfrastructuur beperkt is.
Absorptiekoeling
De Univercity of New South Wales heeft een plan uitgewerkt om de warmtebronnen die rijkelijk aanwezig zijn onder het oppervlak in te zetten voor conservering van bederfelijk voedsel, zoals vlees, vis, groente en fruit. Het idee is om water dat met 70 °C uit de grond komt via een pijpleiding te transporteren naar Natewa Bay, een natuurlijke baai van Vanua Levu. Daar kan het vervolgens worden gebruikt voor een absorptie-koelinstallatie voor de gekoelde opslag van voedsel voor twee dorpen in de buurt.
De onderzoeksgroep staat onder leiding van professor Renegauer-Lieb. In de nieuwsbrief van het International Institute of Refrigeration stelt hij dat de aan geothermie gekoppelde absorptiechillertechnologie in de basis vergelijkbaar is met de manier waarop traditionele elektrisch aangedreven dampcompressie-chillers werken. Het grootste verschil is dat absorptie/adsorptie en verdamping nu door warmte worden aangedreven, in plaats van door elektrische energie.
De technologie is op zich niet nieuw; in Alaska zorgt een hete bron met een absorptiemachine al enige tijd voor koeling bij een museum met ijssculpturen.
‘Traditioneel denken’
Volgens Regenauer-Lieb lenen de Fiji-eilanden zich bij uitstek voor toepassing van geothermie, omdat de warmte er relatief dicht aan de oppervlakte kan worden gewonnen. Hij stelt in het artikel dat het veel duurzamer is om de aardwarmte rechtstreek voor koeling te gebruiken. In het traditionele denken is het een voor de hand liggende optie om geothermie in te zetten voor opwekking van elektriciteit. Die stroom zou vervolgens weer kunnen dienen voor de voeding van koelmachines. Maar de wetenschapper is bang dat wanneer voor de traditionele oplossing wordt gekozen, een geothermische krachtcentrale, de inwoners uiteindelijk aan het kortste eind trekken. De opgewekte stroom zou in dat geval door de eilandbewoners vooral worden gebruikt om hun airco’s te laten draaien.
‘Dat gebeurt ook in meer ontwikkelde landen en dat zou de energievraag alleen maar opstuwen. Uiteindelijk heeft dat tot gevolg dat er steeds weer centrales moeten worden bijgebouwd. In afgelegen gebieden komt daar nog bij dat financiële middelen en technische kennis voor onderhoud ontbreken, wat ertoe leidt dat decentrale systemen snel kapot gaan en de bevolking weer terug bij af is.’
Klimaatkoeling
Geothermie voor voedselkoeling is volgens Regenauer-Lieb nog maar het begin. Op termijn wil hij de natuurlijke warmtebron ook inzetten voor stroomopwekking, klimaatkoeling, tapwater en andere voorzieningen. Uiteindelijk zou zelfs het hele eiland Vanua Levu van geothermisch opgewekte stroom kunnen worden voorzien. In de stad Savusavu bevindt zich bijvoorbeeld een warme bron van 98 °C, met op 500 m diepte een temperatuur van 160 °C. Die bron alleen al heeft voldoende vermogen, zo heeft Regenauer-Lieb uitgerekend, om het lokale elektriciteitsnet te voeden zodat de dieselgeneratoren in die stad kunnen worden afgedankt.
Voorlopig stort Regenauer-Lieb zich echter op het project voor voedselkoeling en is hij met zijn team bezig om hier de financiële middelen voor te vinden. Voor onderzoek en voorbereidingswerk aan de bron is inmiddels voldoende geld beschikbaar, maar de investering voor de te bouwen koelfaciliteit is nog niet helemaal rond.
Tekst: Mari van Lieshout
Fotografie: Industrie