Februari 2024
Trillingsarm en flexibel House of Quantum
VV+ Opvallend
Op de campus van de TU Delft wordt gewerkt aan het House of Quantum, het nieuwe hoofdgebouw van de netwerkorganisatie Quantum Delta NL. Aan installatiebedrijf Deerns Nederland de uitdaging om het pand – dat in het ontwerp BREEAM Excellence is – te voorzien van gebouwgebonden installaties en van de benodigde koeling voor onder meer de ruimtes waarin cryostaten en lasers staan opgesteld.
Innovatie en duurzaamheid zijn twee belangrijke kernwoorden die passen bij het ontwerp dat architectenbureau cepezed maakte voor het House of Quantum. Het wordt immers een multi-tenant en onderzoeksgebouw waarin geavanceerde faciliteiten beschikbaar komen voor wetenschappelijk onderzoek naar onder andere quantumcomputers, quantumnetwerken en quantumsensoren. De voorzieningen zijn onder meer bedoeld voor startende bedrijven die deze vaak zelf niet kunnen bekostigen, maar ook het mkb en grotere bedrijven zijn welkom. Naast het uitvoeren van onderzoek zal het gebouw fungeren als ontmoetingsplaats voor ideeën en kennis uitwisseling.
Klimaat
Het House of Quantum beschikt straks over 12.000 m2 bruto vloeroppervlak, verdeeld over vier bouwlagen. Het gebouw bestaat uit twee zogenaamde beuken met hiertussen een atrium dat fungeert als verbindingszone en algemene ruimte. Links en rechts hiervan bevinden zich de vergaderzalen, laboratoria en werkplaatsen. Op de begane grond zijn de gedeelde voorzieningen te vinden, waaronder het restaurant, de entree en een kleine expositieruimte. Daarnaast is op de begane grond het eigen onderzoeksprogramma gesitueerd in een aantal ‘KAT’ laboratoria. Deze ruimtes geven de mogelijkheid om naar demonstrators van de Quantum Katalysatorprogramma’s te kijken.
Zowel aan het gebouw als de installatietechniek worden speciale eisen gesteld. Zo moeten de ruimtes voor laseronderzoek trillingvrij zijn, wat betekent dat een speciale fundering is ontwikkeld en dat de pompen voor het verwarmings- en koelwater op dempers worden geplaatst. Nico Vermeer, adviseur van Deerns Nederland: ‘Voor de centrale verwarming en koeling wordt gebruik gemaakt van de centrale wko van de TU-Delft. We hebben wat dat betreft geen eigen opwekking binnen het gebouw. Dit is voordelig, omdat we hierdoor minder ruimte nodig hebben en minder installatietechniek die trillingen kan veroorzaken.’
De warmte en koude wordt in de ruimtes afgegeven door middel van klimaateilanden. Voor de speciale laboratoriumruimtes, cleanrooms en ruimtes waar de cryostaten staan, worden fan-coils opgesteld. Het proceswater voor de labs wordt voorzien via een extra hoog temperatuur koelwaternet.
Duurzaamheid
Wat duurzaamheid betreft, streeft het projectteam naar een BREEAM Excellent score. Hiervoor is het gebouw ook compact ontworpen, waardoor een groot functioneel nuttig oppervlak ontstaat ten opzichte van het geveloppervlak. Verder worden pv-panelen aangebracht die dekkend moeten zijn voor de elektriciteitsbehoefte van de gebouwgebonden installaties. Deze panelen worden op het dak gekoeld met vegetatie, waardoor ze circa 10 procent effectiever zijn.
Vermeer: ‘Bijzonder is bovendien dat er wordt gewerkt met een stramien van 3,6 m. Elk deel is afzonderlijk te voorzien van warmte, koude en elektriciteit. Op deze manier is het gebouw maximaal flexibel in te richten en steeds weer aan te passen aan een nieuw onderzoek dat zijn eigen klimaateisen stelt. Dit draagt uiteraard bij aan een lager energiegebruik, wat met de hoge elektriciteitsvraag vanuit de verschillende laboratoria meer dan wenselijk is. Deze zogenaamde flexibele vloervelden zijn zelfs bij de cryolabs toegepast, waarmee dit gebouw het eerste flexibele laboratoriumgebouw voor quantumonderzoek is.’
Andere duurzaamheidsmaatregelen liggen in de toepassing van ledverlichting die wordt aangestuurd op basis van daglichtmetingen en aanwezigheid. De hoeveelheid daglicht is daarbij gemaximaliseerd door het gebruik van glazen geveldelen, sheddaken en verspringende vides op alle bouwlagen, waardoor daglicht tot ver in het gebouw valt. De ventilatielucht, afkomstig van enkele grote luchtbehandelingskasten op het dak, wordt automatisch geregeld op basis van de actuele luchtkwaliteit, terwijl energie wordt teruggewonnen uit afblaaslucht.
Vermeer: ‘Een bijzonder project, ook voor ons. En een uitdaging om binnen de beperkte hoeveelheid ruimte alle installatietechniek kwijt te kunnen. Onder meer daarom is alles uitgewerkt in BIM, zodat we ons maximaal kunnen voorbereiden op de daadwerkelijke plaatsing en inbedrijfstelling van alle installaties. De planning is om het gebouw in 2026 op te leveren.’
Tekst: ing. Marjolein de Wit – Blok
Fotografie: cepezed
Meer weten over innovatieve technieken en ontwikkelingen?
Meld u dan nu aan voor onze gratis nieuwsbrief.