December 2024
Wanneer krijgen infraroodpanelen groen licht?
Integraal
Nu de winters steeds milder worden en de zomers wisselvalliger, ligt het voor de hand om over (bij)verwarming na te denken. In een goed geïsoleerde woning die ook over zonnestroom beschikt, kunnen alle verblijfsruimten met infraroodverwarming worden uitgerust. Voor oudere woningen is dat vaak veel minder het geval. Waar en wanneer is het verstandig om voor infrarood te gaan?
Het grote verschil tussen ‘gewone’ verwarming (ofwel convectieverwarming) en infraroodverwarming is dat bij reguliere verwarming de koude lucht uit de ruimte wordt gezogen terwijl infraroodverwarming mensen en objecten door middel van straling verwarmt. Cv-ketels doen allebei: ze warmen het water op, sturen dit naar de radiatoren die dat op hun beurt aan de ruimte afgeven, zowel in de vorm van stralings- als convectiewarmte. Door de bank genomen duurt het met een cv-ketel een uur voordat de woning of de vertrekken op aangename temperatuur zijn gekomen.
Het verschil tussen convectie- en infraroodverwarming is aan den lijve te merken. Omdat bij infrarood niet de lucht wordt verwarmd, maar mensen en objecten, treedt er geen luchtverplaatsing op. Pollen en stoffen worden daardoor niet meegenomen: een uitkomst voor mensen met respiratoire klachten. Daarnaast komt infraroodverwarming sneller op temperatuur dan een cv-ketel, doorgaans binnen een kwartier. Veel mensen geven aan dat stralingswarmte (i.e. infrarood) aangenamer en warmer aanvoelt, ook al is de luchttemperatuur in het vertrek veel lager. Aan de andere kant is het wel zo dat infraroodpanelen gericht moeten worden ingezet: wie zich een paar meter van een infraroodpaneel verwijdert, verliest vrijwel onmiddellijk die warmte.
Het bedrukte glazen QH infrarood paneel (119 x 59, 700 W) met remote control, kan eenvoudig aan de wand worden gemonteerd. Dit paneel is voorzien van wifi en een losse afstandsbediening. Het gewenste programma is in te stellen via de Quality Heating-app op een smartphone. Met deze app zijn overigens meerdere HQ-panelen te bedienen.
Infrarood of warmtepomp?
Er is genoeg te kiezen. Je kunt gaan voor een of meerdere warmtepanelen of voor een warmtepomp. Het hangt er maar net vanaf hoe goed de woning is geïsoleerd en wat het stroomverbruik is.
Een goed geïsoleerde (nieuwbouw)woning met een hoog energielabel en gasverbruik van minder dan 500 m3 per jaar, kán je geheel verwarmen met infraroodpanelen. De daarvoor benodigde stroom wek je op met pv-panelen.
De grote vraag is of een woningeigenaar of installatieadviseur daartoe zou moeten overgaan. Is infrarood wel zo zuinig en efficiënt, vergeleken met een warmtepomp? Qua investeringskosten lopen de cijfers nogal uiteen: waar sommigen spreken van 24.000 euro voor totale infraroodverwarming, menen andere partijen dat deze kosten meer dan 33.000 euro bedragen, afhankelijk van welke aannames daarvoor gedaan zijn, zo stelde de NGO Natuur en Milieu vorige zomer. Natuur en Milieu roept de sector en de wetenschap daarom ook op om meer praktijkonderzoek te laten uitvoeren.
Wel is inmiddels duidelijk dat totale infraroodverwarming aanzienlijk meer stroom verbruikt dan een warmtepomp. Die krikt met minder stroom meer warmte van buiten op dan infraroodverwarming. De schattingen lopen uiteen, maar door de bank genomen wordt gesteld dat infrarood drie tot vier keer zoveel elektriciteit opslokt bij volledige verwarming als een warmtepomp. Ook bij opwekking van duurzame stroom – door middel van zonnepanelen – is het aan te bevelen om voor een warmtepomp te kiezen. Immers: wat je niet opwekt, is besparing (zowel financieel en energetisch als in ruimtelijk opzicht). Verder zorgen infraroodpanelen uitsluitend voor ruimteverwarming, terwijl je een warmtepomp eveneens voor verwarming van tapwater kunt inzetten.
QH-HL Serie infraroodpaneel met ledverlichting (63 x 128 cm, 840 W). Het Quality Heating HT-paneel met ledverlichting kan eenvoudig aan het plafond worden gemonteerd (let op: niet aan een schuine wand). Dit paneel is uitgevoerd met een witte, gladde afwerking en een geïntegreerde instelbare ledverlichting. Het paneel wordt geleverd met een losse thermostaat, die eenvoudig aan de wand kan worden gemonteerd. Met thermostaat kan de gewenste temperatuur en programma worden ingesteld. De ledverlichting is in stappen dimbaar (25, 50, 75 of 100 procent) of geleidelijk (5 - 100 procent). Er kan worden geschakeld tussen drie kleuren licht: koel wit (6.000 K), warm wit (3.000 K) of gecombineerd voor daglicht (4.500 K). Het paneel is ook geschikt voor badkamers (IP52).
Gezonde straling
Wie wel eens in een infraroodsauna heeft gezeten, weet dat de straling van infrarood bijkomende positieve effecten heeft. In tegenstelling tot elektrische straalkachels – zoals boven terrassen in de horeca – zenden infraroodpanelen langegolf infrarood uit, ook wel IR-C genoemd. IR-C zit in het infrarode spectrum op een golflengte van 3.000 tot 10.000 nm en bereikt, meestal binnen het kwartier, een temperatuur van maximaal 200 °C (zonder dat je het ziet).
Bij elektrische straalkachels is dat wel anders: die maken gebruik van IR-A, op een lengte van 780 tot 1.400 nm. De temperatuur bij deze vorm van infrarood loopt vrijwel meteen tot meerdere honderden graden Celsius op, te zien aan de dieprode gloed van het element. Wie langdurig aan IR-A wordt blootgesteld, kan schade aan het bindweefsel oplopen. Bij IR-C is dat tegengesteld. Dergelijke infraroodstraling verwarmt alleen de huid, maar dringt er niet in door. Sterker nog: omdat de bloedcirculatie door warmte verbetert, maken sporters en reumatische patiënten vaak gebruik van IR-B en IR-C voor spierherstel en ter verlichting van spierpijn.
Teplocreamic keramisch infrarood paneel Marmo Pietra. De 1.000 W keramische infraroodverwarmer is geschikt om een ruimte tot 50 m3 te verwarmen. Het strakke, moderne ontwerp, dunne profiel en natuurlijke uitstraling past in vrijwel elke ruimte, zowel horizontaal als verticaal.
Bijverwarming
Omdat verreweg de meeste Nederlandse huizen niet zeer goed zijn geïsoleerd, is de beste keuze om infraroodpanelen vooral in en aan te zetten als bijverwarming. De badkamer en werkruimte of een zithoek zijn het meest geschikt. Zo bespaar je op de langzamer werkende hoofdverwarming (als die op een gasgestookte cv-ketel of een warmtepomp werkt) en krijg je in die vertrekken al snel een aangename temperatuur. Hoewel er nog weinig gegevens over energiebesparing met infrarood beschikbaar zijn, zorgt een warmtepaneel in de badkamer er volgens Milieu Centraal bijvoorbeeld voor dat circa 90 kg minder CO2 wordt uitgestoten (bij een verbruik van 100 kWh voor dat paneel per jaar).
Nu zitten er wel enkele addertjes onder het gras. Weliswaar vallen dergelijke panelen vrij gemakkelijk te installeren en zijn ze esthetisch aantrekkelijk, maar zowel in de aanschaf als in het stroomverbruik ben je meer kwijt dan een standaard radiator. Een warmtepaneel is aanzienlijk duurder dan een radiator, terwijl het verbruik, in vergelijking met een volledig elektrische warmtepomp, bijna dubbel zo hoog is.
De oplossing ligt voor de hand: de radiator in de ruimte waar je tijdelijk verblijft laag zetten en het infraroodpaneel alleen inschakelen wanneer je daar ook bent. Even goed of nog beter zijn slimme thermostaten die elke ruimte op een vooraf ingestelde temperatuur houden. Vanzelfsprekend hangt de mate van besparing af van de staat van de woning (isolatie) en de individuele warmtevraag. Tenslotte speelt de kwaliteit van het paneel, de plaats waar deze is opgehangen en het te leveren vermogen een grote rol. Momenteel zijn er geen bindende normen voor leveranciers waardoor er grote verschillen in kwaliteit zijn, denk aan te hete panelen die vooral de achterkant verwarmen, te lage vermogens waardoor het vertrek nooit op de gewenste temperatuur komt of aan inferieure materialen.
Tekst: Tseard Zoethout
Fotografie: Quality Heating, Teplocreamic