3 april 2025
Aardwarmteprojecten lopen vertraging op van 2 jaar door stikstofbeleid
Stikstofbeleid belemmert duurzame warmtevoorziening
Terwijl aardwarmte een van de schoonste vormen van warmte is en een belangrijke bijdrage levert aan het terugdringen van stikstofuitstoot, blijkt het bouwen van aardwarmte-installaties steeds lastiger. Dat blijkt uit een enquête onder leden van brancheorganisatie Geothermie Nederland.
De 50 respondenten – leden van de brancheorganisatie die allen betrokken zijn bij geothermieprojecten – geven aan dat de stikstofproblematiek leidt tot vertraging, hogere kosten en in sommige gevallen zelfs tot volledige stilstand van projecten. Geothermie Nederland concludeert dat er sprake is van een paradox: stikstofregels die zijn bedoeld om natuur te beschermen, belemmeren nu juist oplossingen die leiden tot structureel lagere uitstoot.
Vertragingen en extra kosten lopen op
De gemiddelde vertraging van projecten door stikstofbelemmeringen loopt op tot twee jaar. In enkele gevallen zijn projecten zelfs volledig stilgevallen. De extra kosten variëren van honderdduizenden euro’s tot enkele miljoenen per project. Deze kosten komen uiteindelijk terecht bij de gebruiker, met als gevolg hogere warmteprijzen en – indirect – duurdere groenten uit de kas in het geval van glastuinbouw.
Slecht voor klimaat, natuur én portemonnee
Janine Verweij, directeur van Geothermie Nederland pleit voor realistische en uitvoerbare regelgeving, met oog voor het totaalplaatje: ‘Als aardwarmteprojecten vertragen of niet doorgaan, blijven we fossiele bronnen inzetten met aanzienlijk hogere stikstofuitstoot. Dat is slecht voor het klimaat, slecht voor de natuur en slecht voor de portemonnee van de consument.’
Knelpunten en oplossingsrichtingen
Brancheorganisatie Geothermie Nederland ziet dat de stikstofproblematiek met name speelt in de bouw- en aanlegfase van geothermie-installaties. Hier is stikstofruimte nodig voor bouwverkeer en transport van zwaar materieel. En ook voor dieselaggregaten bij het boren en bij de verbranding van geogas en de inzet van gasketels als back-up tijdens exploitatie.
Het huidige stikstofbeleid staat een duurzame en innovatieve ontwikkeling van aardwarmteprojecten in de weg, terwijl deze projecten cruciaal zijn voor het realiseren van de klimaatdoelen en het verminderen van stikstofuitstoot. De sector doet een dringende oproep aan beleidsmakers voor de volgende oplossingsrichtingen:
- Versnelde inzet op emissieloos bouwen en geschikt materieel;
- Wetgeving die stuurt op daadwerkelijke stikstofreductie in plaats van starre kritische depositiewaarden;
- Meer beleidsruimte voor projecten die netto stikstof reduceren;
- Mogelijkheid tot saldering van stikstofuitstoot binnen warmteketens (bijvoorbeeld door afbouw WKK’s).